Dla Pacjenta

ODPŁATNOŚĆ ZA LEKI
Na polskim rynku farmaceutycznym produkty lecznicze są nabywane w aptece:
1. bez recepty za pełną opłatą w tzw. sprzedaży odręcznej.
2. na podstawie recepty lekarskiej.

Leki dostępne na receptę można podzielić na:

• leki za pełną opłatą
• leki refundowane – czyli leki ze zniżką,

Listę leków refundowanych oraz odpłatności za poszczególne leki określają rozporządzenia wydawane przez Ministra Zdrowia. Zgodnie z tymi przepisami leki zostały podzielone na 4 grupy w zależności od opłaty pacjenta:

• leki bezpłatne
• leki za opłatą ryczałtową – za opakowanie leku pacjent płaci cenę „zryczałtowaną”
• leki za opłatą 30 % – pacjent płaci 30 % ceny leku
• leki za opłatą 50 % – pacjent płaci 50 % ceny leku

Ile płacimy za leki refundowane?
W praktyce często się zdarza, że opłata pacjenta jest wyższa niż wskazuje na to zniżka. Dzieje się tak dlatego, że na niektóre leki ustalono pewne bariery cenowe – tzw. limity. Oznacza to, że zniżka będzie naliczana tylko do wysokości ustalonego limitu. Jeśli cena leku przekroczy tę barierę, pacjent jest zobowiązany dopłacić nadwyżkę „z własnej kieszeni”. Dopłata pacjenta dotyczy również leków zaliczanych do grupy leków bezpłatnych o ile ich ceny przekraczają ustalone limity.

Zobaczmy to na poniższym przykładzie.
Załóżmy, że lek X kosztuje 6 zł, natomiast jego odpowiednik (zawierający tę samą substancję czynną)- lek Y kosztuje 15 zł oraz, że leki te znajdują się na liście leków ryczałtowych (opłata ryczałtowa – 3,20 zł), a także ustalono na nie limit w wysokości 6 zł.

Przy tych założeniach, za lek X pacjent zapłaci tylko 3,20 zł.
W przypadku leku Y jego cena przekroczyła ustaloną wartość limitu o 9 zł(15 zł – 6 zł = 9 zł). Tak więc na opłatę pacjenta składają się:
– opłata ryczałtowa 3,20 zł (identyczna jak w przypadku leku X) plus
– kwota 9 zł powyżej ustalonego limitu ceny.
W sumie za lek Y pacjent zapłaci 12,20 zł (3,20 + 9,00 = 12,20)

Skąd biorą się limity ?
Wiele leków produkowanych w Polsce posiada swoje zagraniczne odpowiedniki różniące się ceną, zwykle droższe. Wartość limitu jest ustalana na podstawie najtańszego odpowiednika – zwykle polskiego leku. Dzięki limitom zniżka na leki polskie i zagraniczne, droższe i tańsze jest identyczna.
Ważne !
Zgodnie z art. 44 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia oraz wyrobów medycznych (Dz. U.2015.345) osoba wydająca leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego, wyroby medyczne objęte refundacją ma obowiązek poinformować świadczeniobiorcę o możliwości nabycia leku objętego refundacją innego niż lek przepisany na recepcie, o tej samej nazwie międzynarodowej, dawce, postaci farmaceutycznej, która nie powoduje powstania różnic terapeutycznych, i o tym samym wskazaniu terapeutycznym, którego cena detaliczna nie przekracza limitu finansowania ze środków publicznych oraz ceny leku przepisanego na recepcie. Apteka ma obowiązek zapewnić dostępność tego leku. Osoba, o której mowa powyżej, ma również obowiązek, na żądanie świadczeniobiorcy wydać lek, którego cena detaliczna jest niższa niż cena leku przepisanego na recepcie. Nie dotyczy to sytuacji, w której osoba uprawniona dokonała odpowiedniej adnotacji na druku recepty, tj. „NZ” – nie zamieniać.

Zgodnie z zapisami art. 43 ustawy o świadczenia opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych z dnia 27 sierpnia 2004 r.( t. j. Dz. U. z 2015 poz. 581) świadczeniobiorcy posiadającemu tytuł „Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi” lub “Zasłużonego Dawcy Przeszczepu” przysługuje bezpłatne, do wysokości limitu (czyli, w przypadku gdy cena leku jest wyższa od określonego limitu, pacjent musi dopłacić różnicę), zaopatrzenie w leki objęte wykazem:

• o o którym mowa w art. 37 ustawy o refundacji, w zakresie kategorii, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 lit. a tej ustawy, tj. w całym zakresie zarejestrowanych wskazań
  i przeznaczeń;
• o leków, które świadczeniobiorca posiadający tytuł „Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi” lub “Zasłużonego Dawcy Przeszczepu” może stosować w związku z oddaniem krwi lub szpiku lub innych regenerujących się komórek i tkanek albo narządów.

Podstawy prawne:

• Wykaz leków dla świadczeniobiorcy z uprawnieniami ZK
• Wykaz leków dla świadczeniobiorcy z uprawnieniami ZK zmiany

Wykaz leków refundowanych: leki MZ
Wykaz aptek:   lista aptek