Program Profilaktyki Osteoporozy
Dla kobiet, szczególnie zagrożonych osteoporozą, opracowany został Program Koordynacji Profilaktyki Złamań Osteoporotycznych. Skierowany jest do kobiet:
• w wieku 50–70 lat;
• nie leczących się na osteoporozę;
• u których wcześniej nie została zdiagnozowana choroba.
Szczegółowe informacje o programie oraz ośrodkach realizujących badania znajdziesz na stronie: https://pacjent.gov.pl/programy-profilaktyczne/profilaktyka-osteoporozy
Gdzie szukać poradni leczenia osteoporozy: https://gsl.nfz.gov.pl/GSL/GSL/PrzychodnieSpecjalistyczne
Przydatne linki:
https://diety.nfz.gov.pl https://akademia.nfz.gov.pl/8-tygodni-do-zdrowia
Czy wiesz, czym jest osteoporoza?
Osteoporoza to choroba cywilizacyjna, charakteryzująca się zmniejszeniem i osłabieniem struktury mineralnej kości, a w rezultacie zwiększoną podatnością na złamania. Częściej dotyka kobiet niż mężczyzn. Wyróżniamy dwa rodzaje osteoporozy:
• pierwotna – występuje najczęściej, jest konsekwencją starzenia się układu szkieletowego. Rozwija się u kobiet po menopauzie oraz u mężczyzn w podeszłym wieku. Utrata gęstości mineralnej kości jest nieuchronnym procesem związanym z wiekiem.
• wtórna – jest wynikiem współistnienia innych chorób lub stosowania niektórych leków, może pojawić się w każdym wieku.
Czynniki ryzyka osteoporozy
• Wiek.
• Niska masa kostna.
• Niska masa ciała.
• Przebyte złamanie bez istotnego urazu.
• Przewlekłe leczenie glikokortykosteroidami obecnie lub w przeszłości.
• Palenie papierosów i picie alkoholu.
• Reumatoidalne zapalenie stawów.
• Nieodpowiednia dieta, uboga w wapń i witaminę D.
• Mała aktywność fizyczna.
• Niedostateczna ekspozycja na światło słoneczne.
Densytometria
Densytometia jest to badanie gęstości mineralnej kości (BMD). Jest bezpieczne i nie wymaga żadnego przygotowania. Badanie przeprowadza się zazwyczaj w odniesieniu do kości, które najczęściej ulegają złamaniu w przebiegu osteoporozy (szyjka kości udowej, odcinek lędźwiowy kręgosłupa, kości przedramienia, kości nadgarstka).
Profilaktyka osteoporozy a dieta
Korzystne dla kości:
• mleko i produkty mleczne: kefir, jogurt sery twarogowe, żółte, feta – o obniżonej zawartości tłuszczu;
• owoce świeże i suszone (wszystkie);
• warzywa świeże i gotowane (zwłaszcza liściaste) sałata, rukola, jarmuż, brokuły, kapusta, kalafior, brukselka, kiełki, groszek zielony, nasiona roślin strączkowych. Warzywa warto jadać w postaci surówek z dodatkiem oleju rzepakowego lub oliwy;
• tłuste ryby morskie (łosoś, sardynki, makrela, śledź, szprotki, turbot, flądra) – świeże, mrożone, wędzone o małej zawartości soli;
• pieczywo razowe (graham, żytnie, orkiszowe, wieloziarniste) oraz kasze (gryczana, jaglana, jęczmienna), ryż i makarony pełnoziarniste. Niekorzystne dla kości:
• przetwory mięsne (wędliny) konserwowane fosforanami, a także słone wędliny;
• szczawiany zawarte m.in. w szczawiu, szpinaku, rabarbarze i botwinie;
• nadmierne spożycie tłuszczów zwierzęcych – zwiększają wydalanie wapnia z organizmu i obniżają jego przyswajanie z przewodu pokarmowego.
Profilaktyka osteoporozy a ruch
Regularna aktywność fizyczna jest niezbędna dla utrzymania kości w zdrowiu. Powinniśmy poświęcić na nią co najmniej 30-60 minut dziennie w zależności od wieku. Zalecany przez ekspertów WHO program aktywności fizycznej seniorów, w którym bierze się pod uwagę ryzyko osteoporozy w tym wieku, powinien zawierać trzy elementy:
• ćwiczenia wytrzymałościowe – marsz, marszobieg, jazda na rowerze, nordic walking z intensywnością odpowiednią do stanu zdrowia i sprawności ogólnej ćwiczących;
• ćwiczenia siłowe – angażujące najważniejsze grupy mięśniowe tj.: brzucha, pleców, nóg i ramion.
• ćwiczenia rozciągające, równoważne i koordynacyjne.
Dobrze zaplanowany trening zmniejsza ryzyko złamań kości. Mocne mięśnie stabilizują znacznie postawę ciała i eliminują ryzyko upadku, a tym samym złamań osteoporotycznych.
W zdrowym ciele mocne kości. Dbaj o nie!
ZOBACZ FILM – dowiesz się jaki zadbać o swoje kości
ULOTKA Profilaktyka osteoporozy
źródło: Zespół Profilaktyki Zdrowotnej Podlaskiego NFZ